دمانس (به لاتین: dementia) یا خِرَدسودگی در پزشکی و روان‌پزشکی، اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی به علت بیماری عضوی مغز که با تغییر شخصیت و نئاندرتال شدن و موقعیت‌ناشناسی و اختلال در حافظه و داوری و اندیشه همراه است. شایع‌ترین نوع دمانس، زوال عقل سالخوردگی یا بیماری آلزایمر است.
از دیگر عوامل ایجاد دمانس می‌توان به سکته مغزی، روان‌آشفتگی (دلیریوم) ناشی از سمی شدن بدن در اثر مواد مخدر و روان‌گردان و بیماری‌های ناشایع ولی معروف مانند جنون گاوی اشاره نمود. طبق تعریف، خردسودگی عبارت است از تخریب پیش رونده کارکردهای شناختی که در زمینه‌ای از هشیاری کامل (بدون وجود دلیریوم بسته به نوع عامل آن) بروز می‌کند.
دمانس از علائم بیماری و به صورت مجموعه‌ای از عملکردی‌های بد بالینی شامل اختلالاتی در حافظه، زبان‌پریشی، تغییرات روان‌شناختی و روان‌پزشکی و مختل شدن فعالیت‌های روزمره تظاهر می‌یابد.
وقتی بیماری با شکایت اختلال ذهنی و یا حافظه به پزشک مراجعه می‌کند، شاید تنها نوع بیماری که خود و همراهانش به آن فکر میکنند، بیماری آلزایمر باشد. ولی در حقیقت بیماری آلزایمر یکی از انواع بیماری‌های فرسایش مغز است.
بیماری مننژیت مغزی چیست ؟
بیماری مننژیت (به انگلیسی : Meningitis) به فارسی بیماری آماس سر، به التهاب پرده‌های محافظی که مغز و نخاع را پوشانده اند می گویند. این التهاب ممکن است عامل ویروسی، باکتریایی یا سایر ریزاندامگان را داشته باشد. این بیماری گاهی در اثر تجویز داروهای خاصی به وجود می آید. بیماری مننژیت به دلیل نزدیکی التهاب به مغز و نخاع، ممکن است زندگی بیمار را دچار ریسک کند. تشخیص و درمان مننژیت از این لحاظ ضرورت دارد.
پیشگیری از ایجاد مننژیت قبل از درمان مننژیت
تزریق به موقع و به هنگام واکسن هموفیلوس نوع B در کودکان جلوی یک نوع از مننژیت را می گیرد. واکسن کونژوگه پنوموکوک : در حال حاضر در دوران کودکی ایمن سازی می کند و در پیشگیری از مننژیت پنوموکوکی بسیار موثر است. افرادی که در منزل فرد مبتلا کار میکنند و افراد ساکن در منزل فرد مبتلا که در تماس با بیمار مبتلا به مننژیت مننگوکوکی هستند ، برای جلوگیری از عفونی شدن، حتما باید آنتی بیوتیک دریافت کنند تا به این بیماری مبتلا نشوند .گوشت ها باید کاملا پخته شود و به صورت نیم پخته مصرف نشود و از مصرف پنیر ساخته شده از شیر غیر استریلیزه کاملا پرهیز کنید.
دلیل بروز سکته مغزی
سکته مغزی به این خاطر اتفاق می افتد که لخته خون سبب بسته شدن یکی از عروق مغزی می شوند. همچنین شریان های مغزی نیز می تواند دلیل بر این موضوع شود. که این امر سبب مختل کردن خون رسایی به مغز می شود. و سلول های مغز شروع به از بین رفتن می کنند .
بسته به اینکه کدام ناحیه مغز درگیر می شود علائم سکته مغزی در افراد مختلف است .
به طور مثال، یک طرف بدن فرد بی حس می شود. وکاهش شدت بینایی به طور ناگهانی، اختلال در تکلم، کاهش سطح هوشیاری، سر درد شدید و غیر قابل تحمل، عدم تعادل بدنی فرد، سرگیجه های شدید. کج شدن عضلات صورت مثال های دیگری است که با شیوع سکته مغزی در افراد مشاهده می شود .
تشخیص های افتراقی سکته مغزی
تومور مغز
فلج تود س (وضعیت پس از تشنج)
حملات ایسکمی گذرا
سر درد های میگرنی
آبسه مغز